Η σωστή χρήση των διαλυτικών ( ¨ ) στο γραπτό λόγο είναι μια ΄πονεμένη' ιστορία, ακόμη και για τους ενήλικες, οι οποίοι ενίοτε, τα χρησιμοποιούν λανθασμένα.
'Ετσι, δεν είναι λίγες οι φορές, που σ' ένα κρεοπωλείο βλέπουμε σε κάποια ταμπέλα ότι τα παιδάκια κι όχι τα παϊδάκια, πωλούνται προς 6 ευρώ το κιλό.
Η χρήση τους υπόκειται σε κάποιους πολύ συγκεκριμένους κανόνες που υπάρχουν παρακάτω.
Όταν θέλουμε να καταστήσουμε σαφές ότι δύο διαφορετικά φωνήεντα αντιστοιχούν σε δύο φωνήματα, δηλαδή διαβάζονται ως δύο φθόγγοι και όχι ως ένας, σημειώνουμε πάνω από το ι ή το υ δύο τελείες, τα λεγόμενα διαλυτικά.
Με άλλα λόγια, τα διαλυτικά δηλώνουν ότι το ι ή το υ πρέπει να προφέρεται χωριστά από το προηγούμενο φωνήεν α, ε, ο ή υ.
Ιδού τα σχετικά παραδείγματα: χαϊδεύω, παϊδάκια, Μαΐου, θεϊκός, ευφυΐα, ευνοϊκός, ναυσιπλοΐα, κοροϊδεύω, μυϊκός, προϋπηρεσία, εμποροϋπάλληλος, καταπραϋντικός, Ταΰγετος, ξεϋφαίνω.
Δε σημειώνουμε τα διαλυτικά στις ακόλουθες περιπτώσεις:
• Όταν τονίζεται το προηγούμενο φωνήεν (π.χ. νεράιδα, άυλος, δρύινος, πλάι, κορόιδεψα, Μάιος, τέιον).
• Όταν πριν από το ι ή το υ υπάρχει δίψηφο φωνήεν (π.χ. αρτοποιία, υιικός, πιγκουίνος, παλαιικός, αλληλούια, θειικός).
• Όταν δεν υπάρχει στη λέξη δίψηφο φωνήεν (π.χ. Πομπηία, Μωυσής, διυλιστήριο, πρωί, πρωινός, ζωικός, ηρωικός).
